Cmentarz Powązkowski został założony 4 listopada 1790, na działce podarowanej przez rodzinę Szymanowskich.

Poświęcono go 20 maja 1792 i początkowo zajmował powierzchnię ok. 2-2,5 ha. W 1792 ukończono tam budowę kościoła św. Karola Boromeusza, ufundowanego przez duchowieństwo warszawskie, a zaprojektowanego przez Dominika Merliniego. Jeszcze przed poświęceniem cmentarza wystawiono tam również tzw. katakumby. Cmentarz był wielokrotnie powiększany i dziś zajmuje 43 ha (dla porównania Watykan – 44 ha). W czasie II wojny światowej sama nekropolia nie ucierpiała zbytnio, ale pod koniec wojny spłonął kościół i zabudowania kancelarii (m.in. archiwum cmentarne). Jeszcze w czasie okupacji na terenie cmentarza działała Armia Krajowa – były tu składy broni, odbywały się wykłady wojskowe, tędy też szły transporty żywności do getta warszawskiego. Wśród ok. 1 miliona osób, pochowanych jest bardzo wielu znanych i zasłużonych Polaków i Polek, w tym żołnierze powstań narodowych od insurekcji kościuszkowskiej do powstania warszawskiego, działacze niepodległościowi, wybitni pisarze, poeci, uczeni, artyści, myśliciele, lekarze, prawnicy, duchowni. Część z nich spoczęła w założonej w 1925 Alei Zasłużonych. Po 1945 w budynku katakumb zorganizowano mauzoleum, gdzie złożono prochy zamordowanych w obozach koncentracyjnych. W 2012 runął ceglany mur oddzielający Stare Powązki od cmentarza żydowskiego na Woli; zniszczeniu uległo około 70 nagrobków.